Dlaczego analiza SWOT? Doszłam ostatnio do wniosku, że choć mam pewne plany i marzenia zawodowe, to od dłuższego już czasu tkwię w jednym miejscu. Nie jest ono złe. Ale nie jest też doskonałe. Dodatkowym zagrożeniem jest to, że w pewnym sensie jest ono i tak zmienne. Ale nie powoduje takiego ruchu do przodu, jaki bym chciała. To skłoniło mnie do podjęcia pewnych działań, ale również do refleksji. Chcę się nią z Wami (copy, ale nie tylko) podzielić.
Miejsce, do którego dotarłam zawodowo, było punktem, który założyłam sobie kiedyś. Dotarcie do niego było spełnieniem pewnego celu, ale spowodowało również efekt “osiadania na laurach”, a nie takie było moje pierwotne założenie.
Zlecenia, które dostaję, są bardzo różne i to nie tylko pod względem tematyki. Opracowuję różne treści, różne formy (reklamy na fb, teksty sponsorowane, opracowuję strategie i plany marketingowe, realizuję współprace o bardzo różnorodnym charakterze) i mam do wykonania różne zadania i to powoduje, że w pewnym sensie nadal się rozwijam – taka różnorodność nie pozwala popaść w marazm czy rutynę, ale jednocześnie rozwijam się tylko na pewnym obszarze, na pewnym poziomie.
Biznesowo jestem tym samym człowiekiem orkiestrą od wszystkiego. Nie deleguję, nie podzlecam, nie ogarniam zespołu, i tego mi właśnie zaczęło brakować. Rozwoju, ale nie w sensie fachowego wykonywania swoich zadań, bo tu rozwijam się nieustannie, ale rozwoju w sensie zmierzenia się z nowymi wyzwaniami. To właśnie skłoniło mnie do przeanalizowania sytuacji, w której jestem i dlaczego się w niej znalazłam.
Analiza to konieczny punkt wyjścia
Analiza aktualnej sytuacji oraz tego, jak się w niej znaleźliśmy, to konieczność, jeżeli chcemy pójść gdziekolwiek dalej. Bez jasnego określenia punktu wyjścia, punktu początkowego, trudno jest wytyczyć jakikolwiek szlak. Spójrz choćby na mapę, na GPS w swojej komórce. Żeby wyznaczyć trasę, nie wystarczy wskazanie celu, musisz jeszcze wskazać punkt początkowy.
Zmorą i przyczyną zbyt wczesnego upadku wielu firm, blogerów i małych przedsiębiorców jest właśnie wytyczanie celów, bez spojrzenia na to, gdzie jestem. Dlaczego to błąd? Powodów jest kilka. Takie działanie powoduje, że Twój cel może być zbyt odległy, a to prosta droga do utraty motywacji i chęci do działania. Jeżeli cel jest zbyt daleko, jego osiągnięcie wydaje się zbyt trudne, a przez to zwyczajnie zniechęca. Być może na ten rok powinieneś wybrać cel pośredni, który usytuowany jest bliżej. Ale za to gdy za rok spojrzysz z nowego punktu widzenia, Twój cel właściwy będzie lepiej widoczny.
Właściwe cele
Kolejny powód to zbyt mały cel. Wydaje Ci się, bo nie wiesz, gdzie jesteś, że wybrany przez Ciebie cel jest ambitny. Osiągasz go w pierwszym kwartale nowego roku i nie wiesz, co dalej. Jak to? Tak szybko?! A szybko, bo nie ustaliłeś, skąd startujesz.
Brak ustalenia punktu początkowego może również spowodować, że cel jest w ogóle nieadekwatny do etapu, na którym się znajdujesz. Przenosząc to na metaforę mapy i wyznaczania trasy przez GPS, o którym już było: to tak jakbyś chciał iść na spacer na molo w Sopocie, a jesteś właśnie w Warszawie – no nie pójdziesz. Możesz pojechać, ale nie pójdziesz. Lub jakbyś wytyczył sobie trasę samochodem do Stanów, lub Kanady – też się nie da.
Taki nieadekwatny cel może Ci podciąć skrzydła, bo jest nierealny, jest zbyt duży jak na dzisiejszego Ciebie, nie uwzględnia Twoich ograniczeń, nie uwzględnia Twoich możliwości i opiera się na założeniach, których jeszcze nie spełniasz.
Analiza punktu początkowego sprawi, że oszczędzisz czas, oszczędzisz energię i nerwy, oszczędzisz sobie niepotrzebnego wysiłku.
SWOT, czyli prosty schemat, a duuuużo treści
Jedną z najskuteczniejszych i najlepszych metod analitycznych dla blogera czy małego przedsiębiorcy, jest SWOT (znana również, jako analiza tows). Przyznam, że szczerze tej metody nie znosiłam, gdy pracowałam w korporacji. Jej stosowanie było naszym obowiązkiem w określonych sytuacjach, ale po przeprowadzeniu, nic się z tym dalej nie działo. Taka sztuka dla sztuki i to mnie właśnie tak zniechęciło.
Nauczyłam się ją jednak przeprowadzać i dziś korzystam z niej nie tylko umiejętnie, ale również z sensem. Właśnie dlatego chcę ją teraz dość dokładnie przedstawić i zachęcić Cię do jej stosowania. No dobrze, analiza SWOT. Jak zrobić taki przegląd?
Strengths, czyli Twoje mocne strony
To miejsce w tabeli na przychylne spojrzenie na Twoje działania. Jakie są Twoje mocne strony (lub mocne strony firmy, którą prowadzisz)? Może jesteś już w jakimś stopniu rozpoznawalny? Twoje produkty zajmują stabilne miejsce na rynku? Masz grono stałych klientów, którzy już od dłuższego czasu generują Ci stały i bezpieczny dochód na pewnym poziomie? Może Twoją mocną stroną jest strona www, a może sposób komunikacji z klientami? Świetnie Ci idzie w mediach społecznościowych, a może doskonale negocjujesz ceny? Pomyśl. Warto też w podobny sposób przeanalizować produkty firmy.
W pierwszej kolejności wypisz wszystkie mocne strony Twojego bloga, biznesu lub produktów. Od tego zacznij przeprowadzenie analizy swot dla siebie. Następnie uszereguj je od tych, które są biznesowo najważniejsze i najmocniejsze, aż do tych, które dają Ci mniejszą przewagę nad konkurencją. Dlaczego warto zacząć od identyfikacji mocnych stron? Ponieważ to dodaje motywacji, wiatru w żagle i chęci do prowadzenia dalszych analiz.
Gotowe? To następny krok.
Weaknesses, czyli Twoje słabe strony
No tak, na to lepiej przymknąć oko. Tylko jak je przymkniesz, to tak, jakbyś sabotował sam siebie. Po co? Spójrz uczciwie i otwarcie na to, co robisz. Przeanalizuj swoje działania i zobacz, co kuleje. To naprawdę ważne. Dostrzeżenie i nazwanie słabych stron to pierwszy krok do ich wyeliminowania. A do tego, jeżeli chcesz solidnie przeprowadzić analizę swot, musisz spojrzeć i na to.
Czy wiesz, że czasami słabe strony firmy to jedyny jej hamulcowy? Nic więcej! Ich usunięcie pchnie Twoje działania do przodu, a Ty zdziwisz się, że można odnosić takie sukcesy! W wielu badaniach przeprowadzonych w tym temacie okazywało się, że już samo uświadomienie sobie słabych stron przyczyniało się do rozpoczęcia progresu.
Co tu należy zanotować? Może kiepską komunikację z klientami lub w mediach społecznościowych? Kulejący marketing? Lenistwo? Ograniczony proces produkcyjny? Duża rotacja pracowników? Brak samodyscypliny w realizowaniu zadań? Za mało motywacji, a może jeszcze coś innego? Brak wiary w siebie i odwagi do podnoszenia cen? Niskie ceny, które pozycjonują Cię na rynku klientów mało zamożnych? Zastanów się, co jest słabą stroną Twojego biznesu i zapisz to sobie. Pamiętaj, ważne jest, żeby przeprowadzić analizę swot skrupulatnie i dokładnie. Tylko taka przyniesie Ci wymierne efekty i przyczyni się do Twojego rozwoju lub rozwoju organizacji, którą prowadzisz.
Następnie posegreguj to, co zapisałeś, podobnie jak mocne strony. Na pierwszym miejscu niech znajdzie się ta słabość, która najbardziej Cię ogranicza. Słabe strony organizacji mogą naprawdę poważnie ją ograniczać i trzeba dążyć do ich eliminacji.
Analiza swot mocnych i słabych stron
Mocne i słabe strony firmy traktowane są jako czynniki wewnętrzne, które mogą przyczynić się do rozwoju lub upadku Twojej firmy. O tym musisz pamietać w czasie ich analizowania. Dzięki konkretnej kombinacji czynników Twoja firma ma szanse rozkwitnąć lub przeciwnie. Ta kombinacja jest niezwykle istotna. To właśnie do Ciebie należy przyjrzenie się temu i wyciągnięcie właściwych wniosków.
Opportunities, czyli możliwości
Możliwości, to coś innego niż Twoje mocne strony. To perspektywy, realne szanse, które możesz wykorzystać. Może w otoczeniu organizacji, którą prowadzisz, ktoś zajmuje się pokrewnym biznesem do Twojego i połączenie sił – nawet wyłącznie na zasadzie współpracy – przyniesie Wam wymierne korzyści?
Wśród możliwości możesz zapisać to, że na lokalnym rynku nie masz konkurencji, jesteś liderem lub dostrzegasz wzrost popytu, co daje Ci ogromną przewagę. Szanse, które musisz wypisać to wszystkie te warunki otoczenia, które sprawiają, że Twoja firma może rozkwitnąć. Pamiętaj, by odróżnić je od mocnych stron. Mocne strony to te, które już masz i teraz wystarczy w nie zainwestować (energię lub pieniądze). Szanse, to warunki otoczenia, które działają na Twoją korzyść.
Dokładne i rzetelne przyjrzenie się temu obszarowi może być bardzo pomocne przy planowaniu strategicznym.
Threats, czyli zagrożenia
Ostatnim elementem analizy swot jest analiza zagrożeń. Ona również dotyczy środowiska, otoczenia, czyli tego, co znajduje się niejako na zewnątrz Twojego biznesu. To może być młoda, ale rosnąca w siłę konkurencja, to może być brak odpowiedniej grupy docelowej na rynku lokalnym, to mogą być zmiany w przepisach prawnych, które Tobie właśnie utrudnią funkcjonowanie. Zagrożeń jest wiele. Warto jest je bardzo starannie przemyśleć, przeanalizować i wypisać. Jeżeli jesteś w stanie przewidzieć jakieś zagrożenie, to możesz mu również zapobiec, możesz się do niego przygotować i wtedy nie będzie ono dla Ciebie żadnym niebezpieczeństwem.
Właśnie dlatego SWOT zalicza się do jednej z analiz strategicznych. Tak wieloaspektowe przyjrzenie się sobie, swojej firmie czy organizacji ma ogromne znaczenie i wpływa też na planowanie strategiczne. Pomaga dostrzec wszystkie pozytywne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mogą stać się dla Ciebie fundamentem oraz wszystkie te czynniki, które mogą mieć na Ciebie lub firmę negatywny wpływ.
Szanse i zagrożenia zewnętrzne
Szanse i zagrożenia to czynniki zewnętrzne. Tak się je definiuje. Z jednej strony masz na nie całkiem spory wpływ, a z drugiej – nie masz żadnego. Nie możesz wyeliminować konkurencji czy też usunąć innych zagrożeń przedsiębiorstwa. Możesz natomiast zrobić z nich dobry użytek dla siebie. Jeżeli w otoczeniu przedsiębiorstwa są takie okoliczności, które mu sprzyjają, to ich wykorzystanie jest właśnie swego rodzaju wpływem. Podobnie rzecz się ma w przypadku przezwyciężenia zagrożeń.
Jeżeli nie do końca czujesz jeszcze o co w tym chodzi, spróbuj znaleźć przykładową analizę swot. Znajdziesz tam sugestie, dotyczące każdego obszaru. Przykładowe słabe strony i ich mocne odpowiedniki. Czy też przykładowe zagrożenia i szanse.
Czy na tym koniec?
Nie, to nie koniec. Masz na razie opisaną sytuację początkową. Daje Ci ona pewien ogląd. Na pewne rzeczy otworzyły Ci się oczy, ale to nie może być koniec, bo ta analiza będzie tylko stratą czasu. Teraz czas pochylić się nad każdą sferą Twojej tabelki i przygotować odpowiednią strategię.
Zastanów się, jak wykorzystać mocne strony i jak zwalczyć swoje słabe? Zastanów się, jak wykorzystać przykładowe szanse, które są w otoczeniu i jak uniknąć czyhających zagrożeń? Przemyśl, jak wykorzystać wszystkie te informacje i spiąć je w jedną spójną całość, która dokładnie pokaże Ci, gdzie jesteś i jakie perspektywy się przed Tobą otwierają? Zarówno analiza mocnych i słabych stron, jak i analiza szans i zagrożeń są niezwykle istotne i mogą znacząco przyczynić się do poprawy funkcjonowania Twojej firmy.
Przy tej okazji pamiętaj, że przyda Ci się w perspektywie czasu analiza SWOT produktu, jak i osobista analiza swot. Jeżeli chcesz się rozwijać biznesowo, musisz osobno przeanalizować swoje produkty, jak i swoje możliwości, ograniczenia, szanse i zagrożenia. Warto też przeprowadzić analizę całego przedsiębiorstwa.
Strategia działania
Pamiętaj też, że wyniki sugerują, jaką strategię powinno przyjąć przedsiębiorstwo, by maksymalnie wykorzystać atuty i zminimalizować ryzyko.
Do dyspozycji jest:
- strategia konkurencyjna;
- strategia konserwatywna;
- strategia defensywna;
- strategia agresywna.
Więcej o tych strategiach dowiesz się w kolejnych wpisach. Ważne jest ustalenie strategii działania opartej na rzetelnej analizie, ponieważ najlepiej odpowiada ona aktualnej sytuacji firmy. Gdy ta sytuacja się zmieni, warto zmodyfikować strategię.
Jeżeli jesteś ciekaw, jak na tej podstawie stworzyć strategię na przyszłość i ustalić odpowiednie i adekwatne dla siebie cele, śledź kolejne wpisy. W następnej odsłonie pokażę, jak wykorzystać tę tabelkę, by stworzyć spójny i przede wszystkim skuteczny plan działania, który wzniesie Cię na kolejny etap rozwoju Twojej działalności.
A może chcesz, by to na Twoim przykładzie powstał taki tekst? Wypełnij własną analizę SWOT i prześlij mi na maila (kontakt@www.sferacopywritera.pl). Stanie się ona podstawą do tworzenia strategii, a Ty dostaniesz gotowe rozwiązania do wdrożenia. Kuszące? Też mi się tak wydaje 😉
Słowa kluczowe: analiza swot, analizę swot, analizie swot, analizy swot, słabe strony, mocne strony, słabych stron, strategia konkurencyjna, strategia konserwatywna, mocnych stron, mocne i słabe strony, określaniu istotności, mocnych i słabych stron, zmodyfikowana metoda analizy swot, słabe strony analiza swot, etapy analizy swot, wady analizy swot, silne strony, strategia defensywna, metoda swot, wadą analizy swot, osobistą analizę swot, słabe strony przedsiębiorstwa, wspólnej macierzy swot, analiza swot pozwala, przykłady mocnych stron, stanowiskach kierowniczych, wzrost kosztów produkcji, analiza tows, wyniki analizy, szans i zagrożeń, planu biznesowego, analiza astra, rosnące zapotrzebowanie, formie graficznej, punktu wyjściowego, każdej sytuacji, elastycznie dopasowuje, agresywna strategia, zmiany prawne.